Στρατής Πανούριος: έφερε το θέατρο στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού

Ο ηθοποιός – σκηνοθέτης – συγγραφέας Στρατής Πανούριος δημιούργησε ένα θεατρικό εργαστήρι στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού. Ένα εργαστήρι που ξεκίνησε από το 2016. Από το 2016 μέχρι σήμερα, το θεατρικό εργαστήρι παρουσίασε την Τρικυμία του Σαίξπηρ, το Θάλαμο αρ. 6 του Τσέχωφ, τα Οικόπεδα με Θέα του Ντέιβιντ Μάμετ και τώρα τους Πέρσες του Αισχύλου.

Είναι περιττό αλλά και αναγκαίο να επισημάνουμε την μεγάλη σπουδαιότητα που είχε αυτό το εργαστήρι για τους κρατούμενους. Για τον καθένα ξεχωριστά αλλά και για όλους που συμμετείχαν. Μια μοναδική εμπειρία για όλους. Για τους κρατούμενους, για τους επαγγελματίες ηθοποιούς που συμμετείχαν, για τους υπόλοιπους συντελεστές αλλά και για τον Στρατή Πανούριο.

Ένα θεατρικό εργαστήρι που στην χώρα μας, μιας γενικότερης παρακμής, δεν είχε την δημοσιότητα που θα έπρεπε.

Όμως ας δούμε όλο αυτό το σπουδαίο γεγονός πως μας το παρουσιάζει ο ίδιος ο Στρατής Πανούριος, μέσω της προσωπικής του ιστοσελίδας:

Θεατρικό Εργαστήρι Κ. Κ. Κορυδαλλού Ι

Στόχος του εργαστηρίου ήταν να δοθεί η δυνατότητα στους συμμετέχοντες να βιώσουν τα οφέλη της θεατρικής πράξης, εντός των ιδιαίτερων συνθηκών στην οποία βρίσκονται, όπως είναι το περιβάλλον της φυλακής. Με βασικά ζητούμενα την ανάπτυξη εργαλείων, όπως είναι  η δημιουργικότητα, η καλλιέργεια των πνευματικών ικανοτήτων, η δύναμη της αυτό-βελτίωσης και  η σημασία της  συλλογικότητας το εργαστήρι αυτό που ξεκίνησε το 2016 και ξεπέρασε τις προσδοκίες των εμπλεκόμενων φορέων  σε σύντομο χρονικό διάστημα, βλέποντας τους κρατούμενους να συμμετέχουν και να επενδύουν με πάθος και αγάπη στη θεατρική πρακτική. Αποτέλεσμα των συναντήσεων μας ήταν η υλοποίηση τεσσάρων παραστάσεων με στόχο την επανένταξη. Την περίοδο 2022 – 2023 το πρόγραμμα έχει την υποστήριξη του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά.

Πέρσες του Αισχύλου στο Σωφρονιστικό Κατάστημα Κράτησης Κορυδαλλού Ι

Κείμενο σκηνοθέτη – εμψυχωτή

“Η δύναμη του θεάτρου είναι ένα ταξίδι αυτογνωσίας και θεραπείας. Προσφέρει την ατένιση του παρελθόντος, την αποδοχή του παρόντος αλλά και τον οραματισμό ενός καλύτερου μέλλοντος. Είναι μια διαδικασία μετασχηματισμού και μεταμόρφωσης.

Η επιλογή των Περσών για την τέταρτη παράσταση του θεατρικού εργαστηρίου γεννήθηκε από τη σκέψη μου το 2019 ότι μπορεί να συνδυαστεί η πορεία του ηττημένου Ξέρξη στην επιστροφή για την πατρίδα του, με την πορεία που θα κάνει κάποιος όταν αποφυλακιστεί και θα επιστρέψει στην κοινωνία. Πως θα τα καταφέρει να επανενταχτεί και κατά πόσο είναι έτοιμη η ίδια η κοινωνία να τον αγκαλιάσει ξανά και να τον αποδεχτεί .

Κατά τη διάρκεια της τραγωδίας του Αισχύλου υπάρχει μια αγωνιώδης προσπάθεια της μητέρας του Ξέρξη, Βασίλισσας Άτοσσα και του πατέρα Δαρείου, να πείσουν τους γέροντες του Χορού, να δώσουν μια δεύτερη ευκαιρία στο γιο τους. Να τον συγχωρέσουν και να τον υποδεχτούν ξανά στο βασίλειο δίνοντάς του πίσω το θρόνο που του ανήκει. Μέσα από αυτή την πορεία κυρίαρχο ρόλο θα παίξει ο Βασιλιάς Δαρείος που βγαίνει κυριολεκτικά από τον τάφο του για να προσπαθήσει να σώσει το γιο του, απαιτώντας από τους βετεράνους συμπολεμιστές του να τον υποδεχτούν ξανά ως βασιλιά. Να υποδεχτούν έναν νέο εαυτό αναγεννημένο όπως ο φοίνικας αναγεννάτε μέσα από τις στάχτες του.

Οι Πέρσες του Αισχύλου διαβάζονται με πολύπλευρους τρόπους και από διαφορετικές οπτικές. Κάθε παράστασή τους φανερώνει και μια ακόμα πραγματικότητα της ζωής. Ένα μεγάλο ευχαριστώ στους συμμετέχοντες και σε όλους όσους στάθηκαν δίπλα μας στην πορεία αυτού του ταξιδιού. Για μας οι Πέρσες ήταν ένα τεράστιο ταξίδι, το απόλυτο ταξίδι επανένταξης.”

Στρατής Πανούριος

Χρονικό της παράστασης των Περσών

Έναρξη προβών το 2019 και 5 μήνες προβών. Οι πρόβες σταμάτησαν λόγω πανδημίας. Συμμετέχοντες 25.

Έναρξη των προβών τον Οκτώβριο του 2022 με συμμετέχοντες 26. Αναλύσεις του έργου, δραματουργική επεξεργασία και διασκευή.

Τον Μάρτιο του 2023 εντάσσεται στην ομάδα η ηθοποιός Ινώ Μενεγάκη, και τέλη του μηνός εντάσσονται στην ομάδα και ο ηθοποιός Γιώργος Πατεράκης μαζί με τη συνεργάτη  σκηνοθέτις Αικατερίνη Παπαγεωργίου.

Τον Ιούνιο του 2023 εντάσσεται στη ομάδα και η συνθέτης Έφη Λεωνίδα.

Στις 6 και 8 Ιουλίου πραγματοποιήθηκαν παραστάσεις για το κοινό και για τους συγγενείς των συμμετεχόντων. (450 περίπου θεατές τις παρακολούθησαν.) Και στις 7 Ιουλίου πραγματοποιήθηκε παράσταση για τους κρατούμενους του Σωφρονιστικού Καταστήματος.

Ταυτότητα παράστασης: 

Μετάφραση: Ευάγγελος Αδάμος

Σκηνοθέτης – Εμψυχωτής: Στρατής Πανούριος

Συνεργάτης Σκηνοθέτης (για τους τρεις τελευταίους μήνες) :  Αικατερίνη Παπαγεωργίου

Σκηνική και Ενδυματολογική επιμέλεια: Διονύσης Ξαξίρης

Μουσική επιμέλεια: Έφη Λεωνίδα

Συντονίστρια του θεατρικού εργαστηρίου: Γιολάντα Κωνσταντινίδου – Κοινωνιολόγος Σ.Κ.Κ.Ι.

Φωτογράφος – Εικαστικός: Σπύρος Πώρος

Φωτογράφος: Ανδρέας Σχοινάς

Έπαιξαν: η Θεατρική Ομάδα του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κορυδαλλού Ι αποτελούμενοι από 26 κρατούμενους και οι ηθοποιοί Ινώ Μενεγάκη και Γιώργος Πατεράκης.

Ημερομηνίες παραστάσεων: 6 και 8 Ιουλίου 2023 στις 8μμ

Ευχαριστήρια

στην Γενική Γραμματεία Αντεγκληματικής Πολιτικής, και στη διευθύντρια του Σωφρονιστικού Καταστήματος Μαρία Στέφη και στο διοικητικό και φυλακτικό προσωπικό του Καταστήματος

στις εκδόσεις Ζήτρος και τον μεταφραστή Ευάγγελο Αδάμο για την παραχώρηση της μετάφρασης των Περσών

στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά

στο Εθνικό Θέατρο για την παραχώρηση ενδυμάτων και σκηνικών καθώς και στον εκδοτικό οίκο Key Books για την χορηγία του στις προσκλήσεις, αφίσες και το πρόγραμμα της παράστασης.

στον φωτογράφο Ανδρέα Σχοινά και στο στεγνοκαθαριστήριο Dry Clean.

Φωτογραφίες: Ανδρέας Σχοινάς

Βιογραφικό Στρατή Πανούριου

Ο Στρατής Πανούριος γεννήθηκε στην Αγιάσο της Λέσβου το 1967. Σπούδασε υποκριτική στην Ανωτέρα Δραματική Σχολή του Εθνικού Θεάτρου, συγγραφή  θεατρικών έργων στην Εταιρεία Ελλήνων Θεατρικών Συγγραφέων, σκηνοθεσία Θεάτρου στο Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας και  σκηνοθεσία κινηματογράφου στο University of Greenwich  του Λονδίνου και στο New York Golege.

Η πρώτη του μικρού μήκους ταινία «Πατατοφάγοι» χρηματοδοτήθηκε από το ΕΡΤ Μικροφίλμ 2021  και παίχτηκε για ένα μήνα στο ERTFLIX . Η ταινία διακρίθηκε στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ιεράπετρας 2021 όπου έλαβε το  Βραβείο καλύτερης ταινίας μικρού μήκους και βραβείο Μάνος Πλουμίδης. Επίσης το σενάριό του «Πρωταγωνιστής» – μια ιστορία επανένταξης – βραβεύτηκε το 2021 από το Ειδικό Πρόγραμμα Ενίσχυσης της Κινηματογραφικής Κοινότητας για Κινηματογραφικά Έργα Μικρού Μήκους από το Ελληνικό Κέντρο Κινηματογράφου και το Υπουργείο Πολιτισμού.

Έχει σκηνοθετήσει πάνω από 60 θεατρικές παραστάσεις στην Ελλάδα, Κύπρο και Ιταλία. Έχει συνεργαστεί μεταξύ άλλων με το Εθνικό Θέατρο της Ελλάδας, το Εθνικό Θέατρο της Κίνας, τον Θεατρικό Οργανισμό Κύπρου και  το Μουσείο Μπενάκη.

Από το 2016 μέχρι σήμερα ήταν Σκηνοθέτης – Εμψυχωτής στο Ερευνητικό και Καινοτόμο Θεατρικό Εργαστήρι του Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού Ι Μια πρωτοβουλία του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, του Εθνικού θεάτρου, της Γενικής Γραμματείας Αντεγκληματικής Πολιτικής και του Καταστήματος Κράτησης Κορυδαλλού Ι.

Στις φυλακές κορυδαλλού την περίοδο 2016 – 2023  ανέβασε  τις εξής παραστάσεις:

«Ο Καλεσμένος» 2016 με τη θεατρική ομάδα του ΚΕΘΕΑ ΕΝ ΔΡΑΣΗ εντός του Σωφρονιστικού Καταστήματος Κορυδαλλού Ι – μια παράσταση βασισμένη σε κείμενα των συμμετεχόντων που έγραψαν με αφορμή το ποίημα του Κίπλνγκ «Αν»

Την «Τρικυμία» του Ουίλιαμ Σαίξπηρ 2017 https://stratispanourios.gr/trikimia/

Το «Θάλαμο αρ. 6» του Τσέχωφ 2018  https://www.n-t.gr/el/news/allnews/?nid=32807

Τα «Οικόπεδα με Θέα» του Ντέιβιντ Μάμετ. 2019 https://www.n-t.gr/el/news/allnews?nid=33172

«Πέρσες» του Αισχύλου 2023

Το παραπάνω θεατρικό πρόγραμμα το παρουσίασε σε διεθνή συνέδρια Πανεπιστημίων στην Ευρώπη, Αμερική και Νοτιανατολική Ασία.

Συνέντευξη 2023

ESRA European Shakespeare Research Association International. Συνέντευξη για την « Τρικυμία» στο πλαίσιο του νέου τους συνεδρίου. Θα τυπωθεί στο βιβλίο του συνεδρίου και θα είναι προσβάσιμη από τα τμήματα των σπουδών για τον Σαίξπηρ σε όλα τον κόσμο.

Ομιλίες – συνέδρια 2021

9 Ιουνίου 2021 Shakespeare Institute – University of Birmingham – International Conference “Shakespeare Beyond Borders Alliance” – International Networks and Communities: Applied Shakespeare in the Criminal Justice System

3-6 Ιουνίου 2021 ESRA European Shakespeare Research Association International Conference “A Shakespearean Island in the Dystopian Ocean

23 Μαίου 2021 Τμήμα Θεατρικών Σπουδών ΕΚΠΑ

“Θέατρο και Θεραπεία” – «Θέατρο πίσω από τα σίδερα» Σειρά διαλέξεων.

23 Φεβρουαρίου 2021 Canadian University of Bangladesh – International Conference on “21ST Century Film and & Digital Media” Department Film and Television.

15 & 19 February 2021 University of Notre Dame – Indiana USA

“Shakespeare’s “Tempest” in the main prison of Greece” International Conference – SiPC4 – 4^th International Shakespeare in Prisons Conference 

https://shakespeare.nd.edu/service/shakespeare-in-prisons/sipc4/

Το 2018 έλαβε το βραβείο: “Business Excellence Winner – Theater Director of the Year 2018 – Greece” από το Ιinternational English magazine “Acquisition International” UK για το σύνολο του έργου του.  Επίσης ήταν ομιλητής στο TEDxAthens speaker in 2017 που διοργανώθηκε στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.  

https://www.youtube.com/watch?v=9zMZaUUW_Xs

Από το 2022 και 2023 ήταν Επιστημονικός συνεργάτης στο Τμήμα της Θεατρολογίας του  ΕΚΠΑ διδάσκοντας στο μάθημα του Εφαρμοσμένου Θεάτρου, Θέατρο σε Καταστήματα Κράτησης.

Έχει εκδώσει στα αγγλικά το μυθιστόρημα Shakespeare on Mars και στα Ελληνικά το βιβλίο συμβουλευτικής ψυχολογίας «Γιατί σε χώρισε» που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Διάνοια.

Θα ήθελα να ευχαριστήσω του ηθοποιούς Ασημίνα Αναστασοπούλου, Στάθη Κόικα, Γιώργο Πατεράκη και την Ινώ Μενεγάκη για τη συμμετοχή τους στις παραστάσεις, καθώς και στον Σάκη Ξαξίρη για την ενδυματολογική και Σκηνική του επιμέλεια όλα αυτά τα χρόνια.