Το γραφικό Γανναδιό Κόνιτσας (φωτό – βίντεο)

Το αφιέρωμα που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Step (Τεύχος Φεβρουαρίου – Μαρτίου 2020).

Το Γανναδιό είναι χωριό του Νομού Ιωαννίνων, που βρίσκεται στις υπώρειες του Σμόλικα, 23 χλμ. βόρεια από την Κόνιτσα στον παλαιό δρόμο Ιωαννίνων-Κοζάνης. Αποτελεί ομώνυμο Τοπικό διαμέρισμα στο Δήμο Κόνιτσας. Γειτνιάζει προς το νότο με τη Μόλιστα και προς βορρά με την Πουρνιά.

Το χωριό κατοικείται το χειμώνα από ελάχιστους κατοίκους. Το καλοκαίρι ο πληθυσμός του αυξάνεται κυρίως από συνταξιούχους. Χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερο αρχιτεκτονικό πλούτο και αξιόλογα αρχοντικά. Η εκκλησία του Γανναδιού είναι οι Άγιοι Ταξιάρχες. Το πανηγύρι του χωριού πραγματοποιείται κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου με παραδοσιακά όργανα, συνήθως από την ευρύτερη περιοχή της Κόνιτσας.

Πολλοί Γανναδιώτες υπήρξαν μετανάστες παλαιότερα κυρίως στο Βουκουρέστι της Ρουμανίας, όπου έκαναν σημαντικές περιουσίες. Από τα χρήματα αυτά το Γανναδιό ωφελήθηκε σε μεγάλο βαθμό από τις δωρεές και τα κληροδοτήματα που σύστησαν οι εύποροι αυτοί Γανναδιώτες, με σημαντικότερο εξ αυτών τον Σπυρίδωνα Ξυνό, με δαπάνες του οποίου κτίστηκε ο Ναός των Αγίων Ταξιαρχών του Γανναδιού μία τρίκλιτη βασιλική που χτίστηκε με πελεκητή πέτρα το 1856 από τον πρωτομάστορα Χαρισιάδη, το Παρθεναγωγείο και το Σχολαρχείο (που φιλοξενούσε και μόρφωνε μαθητές από την ευρύτερη περιοχή).

Η περίκλειστη και σπάνια αρχιτεκτονική των σπιτιών και δημοσίων κτιρίων του Γανναδιού είναι αρκούντως εντυπωσιακή. Το χωριό έχει χαρακτηριστεί παραδοσιακός οικισμός από το 1979 και έχει διατηρήσει σχεδόν ανέπαφο τον αρχιτεκτονικό του πλούτο.

Σύμφωνα με την παράδοση, το χωριό προέκυψε από την συνένωση μικρότερων συνοικισμών, αρχικά στην θέση «Σουπόστιανη» στους πρόποδες του όρους Γύφτισσα. Μια επιδημία ευλογιάς γύρω στα 1800, ανάγκασε τους κατοίκους να μεταφερθούν νοτιότερα και να εγκατασταθούν σε τρεις χωριστούς οικισμούς, το Γανναδιό, την Μεσαριά και το Μοναστήρι. Σύμφωνα με προφορικές μαρτυρίες πριν από τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο το χωριό ήταν ευρύτερα γνωστό ως Γανναδιό Μόλιστας. Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας διαδραμάτισε καίριο ρόλο αφού αποτέλεσε έδρα δικαστών και φοροεισπρακτόρων. Παράλληλα ήταν το μόνο χωριό, μαζί με την Βούρμπιανη, σε ολόκληρη την επαρχία Κόνιτσας, όπου λειτουργούσε Σχολαρχείο.

Φωτογραφίες – Βίντεο: Τάσσος Σταύρου (YouTube DroneworX TS ) 

Κείμενο Wikipedia