Σπήλαιο Περάματος Ιωαννίνων: Ένα θαύμα της φύσης

Σπήλαιο Περάματος Ιωαννίνων: Ένα θαύμα της φύσης

Το αφιέρωμα δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Step, τεύχος 25.

Το Σπήλαιο Περάματος Ιωαννίνων, βρίσκεται μόλις πέντε χιλιόμετρα από το κέντρο της πόλης των Ιωαννίνων στο ομώνυμο προάστιο Πέραμα, επάνω στο λόφο Γορίτσα. Τα πόδια του λούζει η λίμνη Παμβώτιδα Ιωαννίνων, που έγινε ξακουστή με το θρύλο της Κυρά-Φροσύνης και του Αλή Πασά.

Παλαιοί κάτοικοι των Ιωαννίνων, διηγούνται

ότι η είσοδος του Σπηλαίου ήταν γνωστή πριν από το 1900 και ότι ο μπέης Χολιάσης Εφέντης την έκλεισε περί το 1907 για λόγους ασφαλείας. Από τότε όμως τίποτα δε θύμιζε την ύπαρξή του. Γνωστό έγινε κατά τον δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο (1940) από κατοίκους του χωριού οι οποίοι κρύβονταν στα κοιλώματα του λόφου Γκορίτσα,για να προφυλαχθούν από τους βομβαρδισμούς των αεροπλάνων.

Το εσωτερικό ωστόσο του Σπηλαίου παρέμεινε άγνωστο, από το φόβο ή και το δέος που προκαλούσε, γιατί έπρεπε να προχωρήσει κανείς έρποντας επί 100 περίπου μέτρα, για να φτάσει σε θαλάμους με ψηλές οροφές. Μετά τον πόλεμο, και συγκεκριμένα το έτος 1951, περνώντας από εκεί τυχαία ο γεωλόγος-σπηλαιολόγος, Ιωάννης Πετρόχειλος έμαθε για την ύπαρξή του. Εισχώρησε σε αυτό και θαύμαζε επί ατέλειωτες ώρες το έξοχο αριστούργημα της ελληνικής φύσης, το πρώτο σε μέγεθος και ομορφιά που συναντούσε στον τόπο μας. Οι εξερευνήσεις συνεχίστηκαν κατά τα έτη 1953-1956, οπότε και αποκαλύφθηκαν νέα διαμερίσματα. Μεγαλόπρεποι διάδρομοι, εκτεταμένοι θάλαμοι καθώς και ο πλούσιος και πρωτόφαντος στολισμός του παρέπεμπαν σε πολυτελές παλάτι, όπου μόνο χθόνιοι θεοί θα μπορούσαν να κατοικούν. Έτσι λοιπόν το Σπήλαιο Περάματος αφιερώθηκε στον Πλούτωνα και την Περσεφόνη.

Το σπήλαιο αποτελεί τμήμα κοίτης υπόγειου ποταμού, που διανοίχθηκε κατά την προτεταρτογενή εποχή, ηλικίας 1.500.000 χρόνων περίπου (Ιωάννης Πετρόχειλος). Η τουριστική διαδρομή του, έχει μήκος 1.100 μέτρα και η έκταση που καλύπτει είναι 14.800 m2, ενώ η υψομετρική του διαφορά από την είσοδο έως την έξοδο είναι 25 μέτρα περίπου. H θερμοκρασία του αέρα είναι 18⁰ Κελσίου, ενώ η θερμοκρασία των υδάτων των μικρών λιμνών που σχηματίζονται εντός του Σπηλαίου είναι 14⁰ Κελσίου.

Τα σπήλαια αποτελούν φυσικά αρχεία πληροφοριών του παρελθόντος, χρήσιμα τόσο στους αρχαιολόγους, όσο και στους παλαιοντολόγους, καθώς στο εσωτερικό τους επικρατούν ιδανικές συνθήκες απολίθωσης. Ωστόσο, απολιθώματα δε βρίσκονται σε όλα τα σπήλαια, αντιθέτως η εύρεσή τους είναι σπάνια και γι’ αυτό έχουν μεγάλη σημασία.

Το σπήλαιο του Περάματος είναι σημαντικό για τον ελληνικό χώρο, εφόσον έχουν βρεθεί απολιθώματα από την εξαφανισμένη σπηλαία άρκτο (Ursus spelaeus). Η Α. Πετροχείλου αναφέρει : «σ’ αυτό (το σπήλαιο Περάματος) βρήκα για πρώτη φορά στην Ελλάδα το 1956 δόντι σπηλαίας άρκτου». Η εύρεσή των απολιθωμάτων αναφέρθηκε το 1957 από τον Ι. Πετρόχειλο, στο Διεθνές Συνέδριο I.N.Q.U.A. στη Μαδρίτη. Αργότερα, το 1979, μελετήθηκαν απολιθώματα του σπηλαίου Περάματος, από τους Καθηγητές του Πανεπιστημίου Αθηνών Ν. Συμεωνίδη και Γ. Θεοδώρου.

Εκτός όμως από το μέρος εκείνο του Σπηλαίου, που είναι προσβάσιμο στους επισκέπτες, υπάρχει και το ανεξερεύνητο Σπήλαιο, το λεγόμενο «Άγνωστο Σπήλαιο». Υπέροχοι φυσικοί σχηματισμοί από σταλακτίτες και σταλαγμίτες, συνθέτουν ένα ειδυλλιακό σκηνικό απείρου κάλλους.
Κέντρο Προβολής Σπηλαίου & Υποδοχής Επισκεπτών «Άννα Πετροχείλου»

Στην είσοδο του Περάματος, απέναντι από το Λιμάνι, όπου βρίσκεται ο κεντρικός χώρος στάθμευσης (επιβατηγών οχημάτων, λεωφορείων και ταξί) στεγάζεται το Κέντρο Ενημέρωσης και Προβολής του Σπηλαίου Περάματος Ιωαννίνων.

Το Κέντρο Προβολής & Υποδοχής Επισκεπτών «Άννα Πετροχείλου» περιλαμβάνει την αίθουσα προβολής, το χώρο της έκθεσης γεωλογικών και παλαιοντολογικών ευρημάτων καθώς και καφέ-αναψυκτήριο, για την εξυπηρέτηση των επισκεπτών.

Στην αίθουσα προβολής του εν λόγω κέντρου, και τις ώρες λειτουργίας του, ήτοι από 09:00 έως και 16:00, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να παρακολουθήσει ένα εικοσάλεπτο ντοκιμαντέρ με θέμα: «Ο κόσμος των Σπηλαίων». Το ντοκιμαντέρ, επιμελήθηκε ομάδα επιστημόνων της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας και Σπηλαιολογίας Αθηνών του Υπουργείου Πολιτισμού, και αναφέρεται στη δημιουργία και τα είδη των Σπηλαίων, στο διάκοσμο αυτών, στα παλαιοντολογικά και αρχαιολογικά ευρήματα, στην πανίδα καθώς και στη σχέση των ανθρώπων με τα Σπήλαια.

Η έκθεση περιλαμβάνει παλαιοντολογικά ευρήματα 60 χιλιάδων ετών π.Χ. έως 240 εκατομμυρίων ετών π.Χ. όπως πετρώματα ορυκτά, ημιπολύτιμους λίθους απολιθωμένοι οργανισμοί, κοράλια, από ολόκληρο τον κόσμο.
Ώρες λειτουργίας 09:00 εώς 17:00 καθημερινά και Κυριακή εκτός Δευτέρας, τηλ. 26510-86202.

• Το Σπήλαιο Περάματος Ιωαννίνων διαθέτει τουριστικό τρενάκι με δύο βαγόνια κλειστά θερμαινόμενα χωρητικότητας (50) ατόμων καθημένων.
• Μεταφέρει τους επισκέπτες από την είσοδο του Περάματος – όπου υπάρχει μεγάλο πάρκινγκ επιβατηγών και λεωφορείων – προς το Σπήλαιο.

Καθημερινά, Σαββατοκύριακο & Αργίες

Ώρες λειτουργίας: 09.00 – 17.00
Τηλέφωνα επικοινωνίας 26510 81521, 26510 81650, 26510 86202
email: info@spilaio-perama.gr

Περισσότερα: spilaio-perama.gr  (και περισσότερο υλικό)