Ακολουθήστε μας στο VIBER για να λαμβάνετε σε πραγματικό χρόνο τις αναρτήσεις μας.

https://invite.viber.com/?g2=AQAhvsW7isOUdlCEkVCqv7YorRka1dt%2FMmmYsdlj%2BHNRIl0RiuqqmD4CiLD5s2SY

Όποτε θέλετε μπορείτε να αποχωρίσετε (αν και δεν το θέλουμε).

Μύθος και παραμύθι

Του Σωτήρη Λ. Δημητρίου

Μύθος και παραμύθι

Ως γνωστό ο μύθος δεν είναι παραμύθι.Ο μύθος αποτελούσε τη μορφή «ιστορίας», σε μορφή παράδοσης, για τις προϊστορικές κοινωνίες.. Το παραμύθι είναι κάτι «παρά του μύθου», κάτι που θέλει να «μοιάσει» στο μύθο, αλλά σε καμία περίπτωση δεν είναι μύθος. Το παραμύθι είναι μία φανταστική ιστορία η οποία μπορεί να εμπνεύστηκε από ένα πραγματικό γεγονός, αλλά όλα τα άλλα είναι φανταστικά. Στο παραμύθι δεν προσδιορίζεται χρονικά ή τοπικά, παρά μόνο είναι μία φανταστική αφήγηση.Ο μύθος είναι μία πραγματική ιστορία, η οποία αλλοιώθηκε κατά τη μετάδοσή της, μέσω της ανθρώπινης φαντασίας.


Η φαντασία στο μύθο πολλές φορές χρησιμοποιείται για να καλύψει την ανάγκη του αφηγητή να μεταφέρει πληροφορίες τις οποίες άκουσε, αλλά δε κατανόησε. Γι’ αυτό ο αφηγητής, κατά την εξιστόρηση, φροντίζει να μεταφέρει τα γεγονότα με πιο απλοϊκό  τρόπο προς την αντίληψή του και τη λαογραφία της κοινωνίας όπου  ζει. Αυτό γίνεται μηχανικά, ίσως ασυναίσθητα.

Ο ακροατής, που παίρνει τις πληροφορίες από τον αφηγητή, στη συνέχεια θα γίνει και ο ίδιος αφηγητής. Αντιλαμβάνεται όμως την ιστορία με τα δικά του δεδομένα και τις δικές του αντιλήψεις και εμπειρίες και με βάση αυτά την  αναμεταδίδει.   Για αυτόν τον λόγο κυρίως  βλέπουμε μικρές παραλλαγές στον ίδιο μύθο, ενώ παίζει ρόλο και ο τόπος, στο οποίο αυτός διαδόθηκε. Ας σημειώσουμε εδώ ότι  στον μύθο, για τους αφηγητές  έχει σημασία το κεντρικό νόημα της ιστορίας, το οποίο δεν αλλοιώνεται κατά την αφήγηση.

Άρα λοιπόν ο μύθος και το παραμύθι είναι δυο διαφορετικές έννοιες. 

Ολοφάνερο λοιπόν ότι η πρόθεση «παρά», εδώ κάνει την διαφορά. Άλλο ένα παράδειγμα είναι η λέξη κράτος και παρακράτος. Μία αντιστοίχιση με το παραπάνω παράδειγμα θα μας «δείξει» πάλι ότι:

Το παρακράτος είναι κάτι «παρά του κράτους», κάτι που θέλει να «μοιάσει» ή να υποκαταστήσει το κράτος. (Υπό μία τουλάχιστον έννοια).

Έτσι λοιπόν μετά από μία στοιχειώδη εισαγωγή φτάνουμε στο «δια ταύτα».

Κάνοντας λόγο λοιπόν για την Αρχαία Ελλάδα, μπορούμε να υπερηφανευόμαστε ότι (γενικώς)  ήμασταν λαός κοινωνίες ή πόλεις-κράτη, των εννοιών. Τον τελευταίο (τουλάχιστον) μισό αιώνα είμαστε του «παρά».

Ξεχάσαμε την παράδοσή μας, που είναι η Ελληνική μυθολογία και λατρέψαμε το παραμύθι. Γενικώς και αδιακρίτως, παντού παραμύθι, στην κοινωνία στην πολιτική (η πολιτική πια δεν είναι πολιτική αλλά παραπολιτική).
Έχουμε γίνει λαός και κράτος του …παρά.

Η παιδεία έγινε παραπαιδεία, η μόρφωση τείνει σε παραμόρφωση.η φιλολογία έγινε παραφιλολογία,

η ακρίβεια έχει αντικατασταθεί με το «τσακ» της τελευταίας στιγμής, το παραπέντε δηλαδή. Η νόηση με την παρανόηση.

Το ρήμα βαίνω, έχει ξεχαστεί πλήρως, το παραβαίνω όμως, το γνωρίζουμε άπαντες. Καλύτεροι όλων και ιδανικό παράδειγμα οι αιρετοί μας.

Όσο πιο ψηλά, ιστάμενοι, τόσο πιο καλά το γνωρίζουν!

  Όλες οι δραστηριότητες όλοι οι τομείς της κοινωνίας και της πολιτικής δεν κυριαρχούνται από την λογική, τον νου αλλά την παράνοια.

Προσφιλής λέξη των κυβερνήσεων των τελευταίων χρόνων είναι στα επί των οικονομικών η λέξη παρακράτηση. Σαν ουρολογική διάγνωση ένα πράγμα. Ίσως επειδή οι περισσότεροι βρίσκονται στην 3η ηλικία πλέον και νομοθετούν για την 1η ηλικία ή τους αγέννητους, διότι τους υπόλοιπους κατάφεραν να μας ξεκάνουν ήδη με συνοπτικές διαδικασίες.

Και βέβαια δεν μιλάμε πλέον, αλλά παραμιλάμε.

Τι πλέον κινείται στο προσκήνιο; Βολεύει το μουλωχτό και το παρασκήνιο.

Δεν ακούμε πια για κάποιον ότι είναι τολμηρός. Αυτό συνήθως είναι κάτι θετικό και πολλές φορές είναι το ζητούμενο να υπάρχουν τολμηροί. Οι τολμηροί βελτίωσαν, διόρθωσαν, ακόμη και απελευθέρωσαν κοινωνίες. Όταν λέμε όμως παράτολμος, ίσως είναι και απερίσκεπτος ή ασυλλόγιστος. Οπότε τον κατηγοράμε και άρα τον θέλουμε δειλό και άτολμο. Και βάζω κι εμάς όλους μέσα διότι είμαστε συνένοχοι ηθελημένα ή αθέλητα. Έχουμε κι εμείς υποχρέωση να βλέπουμε την φάκα, όχι βουρ στο τυρί…!  

 Το ρήμα «ποιώ» οι νεώτεροι σε μεγάλο ποσοστό ίσως το αγνοούν, όμως το παραποιώ το ξέρουν όλοι. Διότι η «παραπαιδεία» (και όχι με την έννοια των φροντιστηρίων. Αυτά υπάρχουν επειδή η παιδεία είναι ανύπαρκτη), η παραπαιδεία λοιπόν, είναι η κρατούσα παιδεία. Το ξέρουν όλοι οι «απαίδευτοι» εκάστοτε «βασανιστές» της παιδείας.

Οι πολιτικοί κάνουν περισσότερο παραπολιτική παρά πολιτική. Μήπως θα έπρεπε κι αυτοί να αποκαλούνται πια παραπολιτικοί;  Για αυτό λοιπόν και για πάρα πολλά άλλα, ο μύθος είναι μύθος και το παραμύθι, παραμύθι.

Ο μύθος και η μυθολογία είναι κάτι άλλο. Ας μη τον βεβηλώνουμε εξομοιώνοντάς τον με τα παραμύθια.Τρώμε λοιπόν παραμύθια και η ασιτία είναι κοντά κι ας μην θέλουμε να την δούμε.

Αλλά και έτσι να τους πούμε δεν θα «ιδρώσει κανενός το αυτί».        Αφού δεν ιδρώνει το αυτί των πεινασμένων, γιατί να ιδρώσει το αυτί των αιρετοχορτάτων;

Επίκαιρος και ο Κώστας Βάρναλης,  στο ποίημα: «Οι Μοιραίοι» γράφει στην τελευταία στροφή:

Έτσι στη σκότεινη ταβέρνα
πίνουμε πάντα μας σκυφτοί.
Σαν τα σκουλήκια, κάθε φτέρνα
όπου μας εύρει μας πατεί.
Δειλοί, μοιραίοι κι άβουλοι αντάμα,
προσμένουμε, ίσως, κάποιο θάμα!