Βιβλιοπροτάσεις 20-10-19

Ο άγγελος με τα γύψινα φτερά

ΣυγγραφέαςΛουντέμης Μενέλαος

ΕκδόσειςΕκδόσεις Πατάκη

Η αυτοβιογραφική τριλογία του Μενέλαου Λουντέμη «Σαρκοφάγοι» ολοκληρώνεται με το βιβλίο Ο άγγελος με τα γύψινα φτερά. Στο τρίτο μέρος —το πιο σκληρό, ίσως, από τα προηγούμενα δύο— παρατίθενται με ρεαλιστικό τρόπο τα βασανιστήρια στα οποία υποβάλλονται οι πολιτικοί κρατούμενοι στη Μακρόνησο αλλά και στην Αθήνα, οι παρεμβάσεις των κομματικών οργάνων προς όσους αποφασίζουν να ακολουθήσουν «διαφορετική γραμμή», καθώς και οι λίγες στιγμές ελευθερίας που βιώνει ο συγγραφέας, από τη στιγμή που μεταφέρεται σε κλινική —«για να αποκατασταθεί πρώτα ο ψυχικός του τόνος»—, υπό το άγρυπνο πάντοτε βλέμμα της Ασφάλειας — «Πρέπει να επιστρέψω στο νοσοκομείο. Φοβούμαι μην έρθει η Ασφάλεια και δε με βρει» λέει ο συγγραφέας σαρκάζοντας. Προσπαθεί να ξαναζήσει σε ρυθμούς φυσιολογικούς, όμως η αναμενόμενη σύλληψή του βάζει τέλος στον τρόπο ζωής που είχε λησμονήσει, στους τόπους εξορίας και βασανισμού.

Ο Μενέλαος Λουντέμης γεννήθηκε στην Κωνσταντινούπολη. Το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτρης Βαλασιάδης και προερχόταν από εύπορη οικογένεια της Πόλης που χρεοκόπησε μετά από την εγκατάστασή της στο ελληνικό κράτος. Σε παιδική ηλικία έζησε για λίγο στο κρατικό οικοτροφείο της Έδεσσας, σύντομα όμως μπήκε στη βιοπάλη (γραμματοδιδάσκαλος, ψάλτης, εργάτης στα τεχνικά έργα του Γαλλικού ποταμού). Πήρε μέρος στην Εθνική Αντίσταση και εντάχθηκε στο ΕΑΜ, όπου διετέλεσε και γραμματέας της οργάνωσης διανοουμένων. Κατά τη διάρκεια του εμφυλίου εξορίστηκε στη Μακρόνησο και τον Άη Στράτη και το 1958 πέρασε από δίκη για το βιβλίο του “Βουρκωμένες μέρες”. Από το 1958 ως τη μεταπολίτευση του 1974 έζησε αυτοεξόριστος στη Ρουμανία, ενώ κατά τη διάρκεια της δικτατορίας του Παπαδόπουλου του είχε αφαιρεθεί η ελληνική ιθαγένεια. Πέθανε στην Αθήνα, ενώ οδηγούσε, από καρδιακή προσβολή. Την πρώτη του εμφάνιση στη λογοτεχνία πραγματοποίησε γύρω στο 1930 με δημοσιεύσεις ποιημάτων και διηγημάτων στο περιοδικό “Νέα Εστία”. Το 1938 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων “Τα πλοία δεν άραξαν”, για την οποία τιμήθηκε με το Μέγα Κρατικό Βραβείο Πεζογραφίας. Τιμήθηκε επίσης με το βραβείο της Χρυσής Δάφνης Πανευρώπης ( Παρίσι, 1951). Το σύνολο του έργου του καλύπτει όλα σχεδόν τα είδη του γραπτού λόγου (πεζογραφία, ποίηση, δοκίμιο, θέατρο, παιδική λογοτεχνία, μετάφραση κ.α.). Ο Μενέλαος Λουντέμης ανήκει στους έλληνες λογοτέχνες του μεσοπολέμου που στράφηκαν προς τον κοινωνικό ρεαλισμό. Η ιδιοτυπία του έργου του έγκειται στον “ερασιτεχνικό” τρόπο γραφής, τον οποίο υπηρέτησε εν πλήρει συνειδήσει, καθώς ο ίδιος υποστήριζε πως δε τον ενδιαφέρει η Τέχνη αλλά η καταγραφή της πραγματικότητας και η κατάδειξη της κοινωνικής ανισότητας. Παρόλα αυτά στο σύνολο του έργου του δεσπόζει η τάση του να στρέφεται εξ ολοκλήρου γύρω από ένα κεντρικό πρόσωπο-αφηγητή (που συνήθως παραπέμπει στον ίδιο το συγγραφέα), που ανήκει στους περιθωριακούς τύπους των καταπιεσμένων κοινωνικά στρωμάτων και το οποίο μας δίνει την προσωπική του οπτική της μοναξιάς, του ανεκπλήρωτου του έρωτα και της δυστυχίας του κόσμου. Το έργο του είναι έντονα επηρεασμένο από την ευρωπαϊκή λογοτεχνία του ρεύματος του σοσιαλιστικού ρεαλισμού (Κνουτ Χάμσουν, Μαξίμ Γκόρκι, Παναΐτ Ιστράτι κ.α.): ρεαλιστική απεικόνιση τοπίων και προσώπων με έντονη αισθηματολογία που αγγίζει κάποτε το μελοδραματισμό, βιωματική γραφή, ηθογραφικά και συμβολικά στοιχεία. Σε έργα του όπως το “Συννεφιάζει” και το “Ένα παιδί μετράει τ’ άστρα” αξιοσημείωτη είναι η ψυχογραφική τεχνική του που δημιουργεί ολοκληρωμένους, ζωντανούς χαρακτήρες, οι οποίοι συναπαρτίζουν μια ολόκληρη μικρή κοινωνία, και η αφηγηματική δύναμη. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Μενέλαου Λουντέμη βλ. Ζήρας Αλεξ., “Λουντέμης Μενέλαος”, Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό 5. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1986 και Χατζηβασιλείου Βαγγέλης, “Μενέλαος Λουντέμης”, Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939) Ε΄, σ.232-252. Αθήνα, Σοκόλης, 1992. (Πηγή: Αρχείο Ελλήνων Λογοτεχνών, Ε.ΚΕ.ΒΙ.).

Η Μυσταγωγία της Ζωής σε Τρεις Πράξεις 

Συγγραφέας:  Παπαγεωργίου Ιωάννης

Εκδόσεις Λιβάνη

Ιερή σιωπή απλώθηκε μέσα στον ναό της δημιουργίας, όπου ξετυλίχτηκε όλη αυτή η λειτουργία σε τρία μέρη. Δεν τέλειωσε ακόμη! Συνεχίζεται χωρίς καμιά διακοπή μέσα στα σωθικά των άστρων, στις επιφάνειες των διάσπαρτων γαιών, στις κρυσταλλικές μορφές των πετρωμάτων, στις αδιάλειπτες διαδρομές των χυμών μέσα στα σώματα, σε κάθε κύτταρο των οργανισμών. Καθ’ όλη τη διάρκεια των αιώνων που έλαβε χώρα αυτή η λειτουργία πολλά άλλαξαν μέσα στη ροή του χρόνου. Νέοι κόσμοι, νέες μορφές, νέες αλήθειες! Πόσες ακόμη νέες όψεις του Ενός δεν πρόκειται να φανερωθούν!  Ο Γέρων σηκώθηκε αργά και με βήματα σταθερά πήγε στη γωνιά των προσευχών, άναψε το αγιοκέρι της καθεμιάς και του καθενός και τους το πρόσφερε να το κρατούν άσβηστο μέσα στα βάθη της καρδιάς τους. Όταν έφτασε μπροστά στον Οδοιπόρο, του έδωσε το κερί και μετά έσκυψε και του φίλησε τα αιματοβαμμένα πόδια. Ύστερα προχώρησε προς τη θύρα του ναού της δημιουργίας, βγήκε έξω και χάθηκε μέσα στη φύση. Μόλις είχε αρχίσει να χαράζει μια νέα μέρα.

Ποιος, αλήθεια, είμαι για να μπορέσω να συστηθώ; Ιδού το ερώτημα! Ξέρω μόνο ότι ο νους μου στέκεται με σεβασμό και δέος μπροστά στα μυστήρια της ζωής. Η ψυχή μου αναζητά τους αδελφούς της, γιατί πιστεύω ότι η ανθρωπότητα είναι και μπορεί να ζει ως μία Οικογένεια. Το πνεύμα μου διερευνά τα ορατά και αόρατα γεγονότα που εκτυλίσσονται μέσα μου και γύρω μου και αναζητά διακαώς τα αίτιά τους, ποθώντας να φτάσει μέχρι το Πρώτο Αίτιο. Γεννήθηκα τον Οκτώβρη του 1949. Σπούδασα Μαθηματικά και Μετεωρολογία, εφόδια που με βοήθησαν να συνδυάσω αρμονικά τις θεωρίες των Μαθηματικών με την παρουσία τους μέσα στη φύση. Οι σπουδές μου κορυφώθηκαν με τη Διδακτορική Διατριβή μου στο Πανεπιστήμιο του Reading (Αγγλία) με θέμα την αριθμητική πρόγνωση του καιρού. Έτσι, βρέθηκα να προσπαθώ να δω το μέλλον των «καιρών» μέσα από το παρόν (παρατήρηση) και το παρελθόν (κλίμα). Παράλληλα, τα συνεχώς αναβλύζοντα εσωτερικά μου ερωτήματα με οδήγησαν αναπόφευκτα στη μελέτη της Φιλοσοφίας, των Θρησκειών και των Μυητικών Σχολών, αναζητώντας την κατανόηση της Αλήθειας που εξέπεμπαν. Η Λογοτεχνία με γοήτευε και, ειδικά, η Ποίηση με συνέπαιρνε και με ταξίδευε με τους αιθέριους εναγκαλισμούς της. Θέλοντας να κοινωνήσω τους καρπούς που συνέλεξα στα ταξίδια του νου και της ψυχής μου, αποφάσισα να μοιραστώ σκέψεις, βιώματα, συνειδητοποιήσεις και οραματισμούς μου.  Όχι γιατί θεωρώ ότι κάτι πολύ σπουδαίο έχω να πω, αλλά απλά να μιλήσω για το κοινό μας ταξίδι μέσα στο σκοτάδι της μοναξιάς και της ξενιτιάς με προορισμό το Φως της Αλήθειας. Ιδού μία όψη μου…

Η οικογένεια της καμήλας

Συγγραφέας: Νίμερ Γεωργίου Σαχίν

Εκδόσεις Καστανιώτη

Από το μικρό χωριό στη μεγάλη πόλη της Συρίας και από εκεί στην Ελλάδα και, αργότερα, σε άλλες χώρες. Οι πρωτόγνωρες και αντίξοες συνθήκες κάθε εποχής. Τα όνειρα που κυνήγησα ως παιδί. Η πολιτική, η θρησκευτική, η κοινωνική αλλά και η οικονομική κατάσταση, όπως τις έζησα στα μέρη όπου γεννήθηκα. Οι δυσκολίες προσαρμογής στους άγνωστους τόπους της περιπλάνησής μου.

Τίποτε δε στάθηκε εμπόδιο. Γιατί από μικρή ηλικία άρχισα να «ζωγραφίζω» τη ζωή μου. Δεν ξέρω αν ήμουν καλός ή μέτριος ζωγράφος ή αν κατείχα όλα τα χρώματα. Γνωρίζω όμως ότι ποτέ δε ζωγράφισα μια κόλαση.

Το βιβλίο αυτό είναι οι αναμνήσεις μου, οι ιστορίες μου, οι σχέσεις μου με αφανείς αλλά και σπουδαίους ανθρώπους. Γεγονότα αληθινά, σε ένα διαρκές ταξίδι από το όνειρο στην πραγματικότητα και αντίστροφα.

Ο Νίμερ Γεωργίου Σαχίν γεννήθηκε στο χωριό Όρνα (Ornah) της Συρίας. Έλαβε το πτυχίο της Ιατρικής από το Πανεπιστή­μιο Αθηνών. Ειδικεύτηκε στη Γενική Χει­ρουργική στο νοσοκομείο «Bethesda», στο Ντούισμπουργκ της Γερμανίας, και στο θε­ραπευτήριο «Ευαγγελισμός». Μετεκπαι­δεύτηκε στο νοσοκομείο «Mount Vernon» του Λονδίνου και αργότερα, στη Λαπα­ροσκοπική Χειρουργική, στο νοσοκομείο «St. Elisabeth», στο Γκρέβενμπροϊχ της Γερμανίας. Είναι διδάκτωρ του Πανεπιστη­μίου Αθηνών και μέλος του Αμερικανικού Κολεγίου Χειρουργών (FACS) και του Διε­θνούς Κολεγίου Χειρουργών (FICS). Εργά­στηκε για χρόνια στη Χειρουργική Κλινική του «Ευαγγελισμού» και στο «Απολλώνιο» Ηρακλείου Κρήτης ως επιμελητής και υ­πήρξε επισκέπτης καθηγητής της Ιατρι­κής Σχολής της Δαμασκού και πρόεδρος της Επιστημονικής Εταιρείας του Ομίλου «Ιατρικού». Είναι διευθυντής χειρουργός στο «Ιατρικό Κέντρο Αθηνών».

JAZZ

Συγγραφέας: Morrison Toni

Εκδόσεις Παπαδόπουλος

Ο Τζο Τρέις, ένας μεσόκοπος πλανόδιος πωλητής καλλυντικών, πυροβολεί θανάσιμα τη νεαρή ερωμένη του. Τυφλωμένη από τη ζήλια, η γυναίκα του Βάιολετ εισβάλλει στην εκκλησία την ώρα της κηδείας και επιτίθεται στη νεκρή. Μια παθιασμένη ιστορία έρωτα και εμμονής, που εκτυλίσσεται στο Χάρλεμ του Μεσοπολέμου με αναδρομές στον αμερικανικό Νότο του 19ου αιώνα, για να μιλήσει για τα συναισθήματα, τις προσδοκίες, τους φόβους και τη σκληρή πραγματικότητα της αφροαμερικανικής ζωής.

Μυθιστόρημα γραμμένο σαν μουσική σύνθεση της τζαζ μέσα από τον έξοχο συνδυασμό ποικίλων αφηγηματικών φωνών, το Jazz είναι το αφροαμερικανικό έπος που χάρισε στη συγγραφέα το Νόμπελ Λογοτεχνίας.

Η παρούσα έκδοση περιλαμβάνει επίμετρο της μεταφράστριας Κατερίνας Σχινά με τίτλο «Ο τόπος ως αφήγηση».

H Τόνι Μόρισον γεννήθηκε το 1931 στο Λορέιν του Οχάιο. Εργάστηκε στον εκδοτικό οίκο Random House, δίδαξε επί πολλά χρόνια αμερικανική λογοτεχνία στα πανεπιστήμια Howard, Yale και Princeton και έγραψε διηγήματα, κριτικά δοκίμια και έντεκα μυθιστορήματα, από το Γαλάζια μάτια (1970) ως το Ο θεός να φυλάει το παιδί (2015). Έχει τιμηθεί με τα βραβεία National Book Critics Circle Award και Pulitzer. Το 1993 βραβεύτηκε με το Νόμπελ Λογοτεχνίας. Ζει στη Νέα Υόρκη.