Αφιέρωμα στην Ανεμορράχη Κεντρικών Τζουμέρκων

ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗ

Η τοπική Κοινότητα Ανεμορραχης υπάγεται στον Δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων από το 2010 ,ενώ από το 1997-2010 ανήκε στην Δημοτική ενότητα Αθαμανιας.

Σε ένα υψόμετρο 370  και με απογραφή του 2011  371 κατοίκους παλιότερα ήταν γνωστή ως Μπουγα  (Μπουγάζι=πέρασμα ανέμου) ενώ μετονομάστηκε σε Ανεμορραχη το 1927.Δικαιως φέρει αυτό το όνομα εφόσον είναι χτισμένη πάνω σε μια κατάφυτη με πλούσια βλάστηση ράχη  , η οποία είναι εκτεθειμένη από παντού σε ανέμους και αστραπές.

Βρίσκεται σε μια ιδεώδη θέση οπού το μάτι του επισκέπτη  ταξιδεύει σε μια απέραντη θέα και στο άψογο και αψεγάδιαστο  τοπίο που προσφέρει , μόλις 47 χιλιόμετρα από την Αρτα .

Ένα ημι ορεινό χωριό που αυτή την στιγμή κατοικείται από λιγότερο από 100 μόνιμους κατοίκους ,κατά την διάρκεια του χειμώνα , ενώ κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ασφυκτια από κόσμο , η πλατεία του χωριού γεμίζει με παιδικές φωνές, τα καφενεία γεμίζουνε από κόσμο  .

Οι Πολιτιστικοί σύλλογοι Αθηνών και Ανεμορραχης ,κάθε Αύγουστο , με τις πολιτιστικές τους εκδηλώσεις έχουν αναλάβει να καλύψουν την διασκέδαση και συμμετοχή  όλων των ηλικιών ,με Παιδική γιορτή για τα παιδιά ,δηλωτη για τους λάτρεις του παιχνιδιού, και για  όσους θέλουν  να συμμετάσχουν ,θεατρικές και κινηματογραφικές παρατάσεις στην κεντρική πλατεία, Πανηγύρι κλπ.

ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ

1821-1900

Όπως όλα τα χωριά των Κεντρικών Τζουμέρκων  έτσι κι Ανεμορραχη συμμετείχε στην απελευθέρωση από τον Τουρκικό ζυγά έχοντας τις δικές της ανθρώπινες απώλειες.

Μαζί με την Αρτα έτσι  και η Ανεμορραχη απελευθερώθηκε το 1881 και εντάχθηκε στο Ελληνικο κράτος ενώ παράλληλα παρέμενε τσιφλίκι του Αβραάμ Πασσά Καρακεχαγια ως το 1888 οπού την αγόρασε ο Μεγαλοτσιφλικάς Κων/νος Καραπάνος.

Ο Καραπάνος με την σειρά του  και αφού κράτησε την Ανεμορραχη για μια 4ετια την μεταπούλησε στους Κατοίκους του χωριού με δόσεις  το 1892.Η αποπληρωμή έγινε στο τέλος του 1900  κι έτσι η Ανεμορραχη περιήλθε στα χέρια των κατοίκων της. Μαζί όμως με αυτή περιήλθε και το συν ιδιόκτητο δάσος που την περιβάλλει οπού την κυριότητα είχαν οι αγοραστές και σήμερα οι νόμιμοι κληρονόμοι τους.

Επιτροπή έχει συσταθεί από το 1975με απόφαση Πρωτοδικείου  για την διαχείριση και εκμετάλλευση των συμφερόντων υπερ. των κατοίκων της  σε ότι αφορά την δασική περιουσία.

1940

Οι Ανεμορραχιωτες λάβαν μέρος και στην απελευθέρωση από του Γερμανούς κατά την διάρκεια της Κατοχής με αδιάψευστο μάρτυρα το Μνημείο Ηρώων που αναφέρει τα ονόματα τους και υπέστη καταστροφές από την μανιώδη εκδικητική συμπεριφορά τους κατά την διάρκεια των εκκαθαριστικών επιχειρήσεων τους.

ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

ΚΑΣΤΡΙ

Ανατολικά του χωριού σ ένα ύψωμα , στην  θέση Καστρί μέσα σε μια κατάφυτη ,πυκνή άγρια βλάστηση με γεωστρατιγικη θέση υπάρχουν αρχαία ευρήματα που αποδεικνύουν ότι εκεί υπήρχε ο Αρχαίος οικισμός Ανεμορραχης.

ΑΛΛΑ ΑΡΧΑΙΑ 

Επίσης αρχαία ευρήματα υπάρχουν

 1. Στην θέση Κοφτερή ,προέκταση του υψώματος Παλαμίδα, ακριβώς επάνω στην κορυφογραμμή της ,ίχνη Πελασγικού τείχους ,απομεινάρια αρχαίου φρουρίου που καταστράφηκε από τους Ρωμαίους.

2.Στις θέσεις Παλαιοχωρι και Μολόχα  ,ίχνη αρχαίων οικισμών .( ευρήματα βρέθηκαν από τους κάτοικους –αρχαία κεραμίδια)

3.100 μετρ από το μικρό εκκλησάκι του Αγ. Γεωργίου βρέθηκε ένα καμίνι με διάμετρο στομίου 5 μέτρων.

ΠΑΛΑΙΑ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

Στις θέσεις Παλαιοκορτσια από ότι λέγετε  υπήρξε το Μοναστήρι του αγίου Ιωάννη (δεν υπάρχει πλέον)και στην θέση Παλαιομαναστρο υπήρξε κάποτε Μοναστήρι (ε ξου και το όνομα).

ΙΕΡΟΙ ΝΑΟΙ

Ι.Ν ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ /ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ

Ο Ιερός αυτός Ναός προϋπάρχει από την εποχή της Τουρκοκρατίας ,λέγεται ότι είναι του 16ου αιώνα   ενώ υπέστη σοβαρές ζημίες κατά την διάρκεια του μεγάλου σεισμού το 1967.Σημερα έχει επισκευαστεί πλήρως και λειτουργεί σε συγκεκριμένες περιπτώσεις. Αξίζει να αναφέρουμε ότι  οι επισκευές κάλυψαν το προϋπάρχον δάπεδο με πλακάκια ενώ ακριβώς από κάτω στο κεντρο του δαπέδου υπήρχε σε μια στρογγυλή επιφάνεια του  φέρων το σήμα του Βυζαντίου(δικέφαλο αετό)πράγμα που ίσως  αποδεικνύει ότι ο Ναός ήταν Βυζαντινής εποχής. Θα άξιζε οι ιστορικοί η αρχαιολόγοι να το εξετάσουν προσεκτικά και ίσως να ανακάλυπταν ότι πρέπει να συμπεριληφθεί  στα ιστορικά διατηρητέα μνημεία μας. Ήδη έχουν γίνει ενέργειες από μεριάς μου προς την Περιφέρεια Άρτας και το Υπουργείο Πολιτισμού για την διεξαγωγή έρευνας ως προς την ιστορικότητα του Ναού.

Ι.Ν ΑΓΙΟΥ  ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Λόγω των καταστροφών που είχε υποστεί ο πρώτος Ναος Του Αγ. Νικολάου ,οι κάτοικοι αποφάσισαν και έκτισαν νέο Ναό σε ύψωμα κοντά στην πλατεία του χωριού ο οποίος εγκαινιάστηκε το 1983 και λειτουργεί ως ο κύριος Ναος του χωριού. Μάλιστα ο Ναός είναι αφιερωμένος όχι μόνο στον Αγ Νικόλαο αλλά και στον Αγ Νεκτάριο .(Αγ. Νικολάου 6/12-Αγ Νεκταρίου 9/11) 

Ι.Ν.ΑΓ ΓΕΩΡΓΙΟΥ

Στην θέση Μολόχα ,το μικρό αυτό ξωκλήσι αφιερωμένο στον Αγιο Γεώργιο που στέκει εκεί από την εποχή της Τουρκοκρατίας. Ο μικρός αυτός Ναός μετά τον σεισμό του 67 και τις καταστροφές που είχε ο Ιερός Ναός αγ Νικολάου στο νεκροταφείο , λειτουργούσε ως ο κύριος Ναός του χωριού.(γιορτάζει συνήθως 23/4)

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓ.ΤΡΙΑΔΟΣ

Το 1951 στα ερείπια προ υπάρχοντος ναού  ,στη θέση Κοτεζελη χτίστηκε αυτό το μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στην ΑΓ. Τριάδα .(κινητή γιορτή Ιονίου)

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ

Ο Ιερός αυτός Ναός  είναι κι αυτός χτισμένος στα ερείπια προ υπάρχοντος Ναού το 1952 και αφιερωμένος στην ΑΓ. Παρασκευή (γιορτή 26/7)

ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

Στην θέση ΡΕΙΚΙΑ στον δρόμο προς το κέντρο του Χωριού ο Νέο αποκτηθείς Ναός του Αγ. Δημητρίου .Ένα μικρό και άμορφο Ξωκλήσι το οποίο έχει την τιμητική του με εκδήλωση κάθε 26/10.

ΑΛΛΑ ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ

ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗΣ

Σχολείο και μάλιστα δημοτικό προϋπήρχε στην Ανεμορραχη από 1898 .Κτήριο δεν υπήρχε .Το δημοτικό εκείνη την εποχή λειτουργούσε σε σπίτι Δάσκαλου .Το 1930 φτιάχτηκε το δημοτικό σχολείο στην θέση Αγριελιά το οποίο δεν λειτουργεί πλέον λόγω ελλείψεως μαθητών .Ιστορικά διατηρητέο από το 1999.     

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ

Στο κέντρο του χωριού , στο πλαϊνό μέρος  του σχολικού κτηρίου  , η παλαιή αίθουσα σχολικού συσσιτίου ,παραχωρήθηκε  για την δημιουργία αυτού του μικρού αλλά γεμάτου αντικείμενα άλλης εποχής Λαογραφικού Μουσείου που αξίζει να επισκεφτείτε. Η σκέψη  Ιδρύσεως  τέτοιου χώρου το 2007  ήταν  της Αδελφότητας  Ανεμορραχιωτων  με έδρα την Αθήνα 

Εγκαινιάστηκε το 2011 .Ο κύριος Νίκος Καραμπαλης ,φίλοι και συγχωριανοί συγκέντρωσαν  με αγάπη και μεράκι αντικείμενα  ,τα κατέγραψαν και τα τοποθέτησαν εντος του Μουσείου .Μεταξύ άλλων θα δείτε  την σπιτική γωνιά ,με αντικείμενα οικιακής χρήσεως ,εργαλεία (ξύλινη σβάρνα ,αλέτρι κλπ),μέσα ψυχαγωγίας(παλαιό ραδιόφωνο, μουσικά όργανα, πικάπ κλπ),σχολική γωνιά (θρανία κλπ),παλαιές φωτογραφίες και πολλά αλλά.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ

Το στολίδι της Ανεμορραχης η Κεντρικής της Πλατεία με τον τεράστιο Πλάτανο ,ο οποίος χρονολογείτε από το 1961 .Εκεί και το παλιότερο Καφενείο του χωριού ,ιδιοκτησίας Καραμπαλη όπου η Κόρη του Κυρίου Καραμπαλη ,η Χρυσή  το λειτουργεί ως σήμερα.

Λίγο ποιο πάνω από την πλατεία σε μια μικρή ανηφοριά μπορείτε επίσης να δείτε και το μνημείο Πεσόντων του χωριού.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗΣ

ΜΝΗΜΕΙΟ ΠΕΣΟΝΤΩΝ

ΝΕΡΟΜΥΛΟΙ /ΝΕΡΟΤΡΙΒΙΕΣ

Παλαιά υπήρχαν 2 νερόμυλοι στην περιοχή της Ανεμορραχης αυτοί ήταν.

1.Στην θέση Καρφί κοντά στον Σαραντάπορο ποταμό ιδιοκτησίας του Ιερου Ναου Αγ. Νικολάου υπήρχε ενας Μυλος ο οποίος καταστράφηκε από τα ορμητικά νερα του ποταμού.

2.Νερομυλος Λάζαρου Φουκα  στην Θέση Φουκαιικα ,ο οποίος εγκαταλείφθηκε από το 1970 αλλα θεωρείται διατηρητέο μνημείο.

ΒΡΥΣΕΣ /ΠΗΓΑΔΙΑ/ΡΕΜΑΤΑ 

Πολλές οι πέτρινες Βρύσες του χωριού Αναφερόμαστε ονομαστικά σε μερικές

Βρύση Αλεπού .Στο Κεντρο του Χωριού 

Βρύση Γαλατά στην ομώνυμη Θέση Στην Μολόχα

Βρύση Κοφτερή 

Βρύση Λαγκαδά-στον δρόμο προς Ναζαιους οπου ακόμη και τώρα προμηθεύετε το χωριό παγωμένο νερό κατευθείαν από τις πηγές .

Η ΠΕΤΡΙΝΗ ΒΡΥΣΗ ΣΤΗΝ ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ

Τρια Πηγάδια που παλαιά τροφοδοτούσαν το χωριό και οπού μαζευόντουσαν οι χωριανοί για να προμηθευτούν το νερό που είχαν ανάγκη πριν καν γινούν ενέργειες ύδρευσης του ήταν στο Μυροδεντρι, στο Ξήλωμα και στο Στούρνο .Αυτά πλέον έχουν στερέψει η εγκαταλείφθηκαν από τους ιδιοκτήτες . 

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ/ΕΞΟΡΜΗΣΕΙΣ

Αν είστε λάτρεις τις πεζοπορίας σας προτείνουμε τις ακόλουθες κοντινές η και μακρινές περιπατικες διαδρομές

1.ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗ –ΡΕΜΑ ΓΥΦΤΟΥ

2.ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗ-ΣΑΡΑΝΤΑΠΟΡΟΣ ΠΟΤΑΜΟΣ

3.ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗ- ΚΑΣΤΡΙ-ΠΑΛΑΜΙΔΑ

4.ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗ –ΚΑΛΛΟΝΗ (μεγάλη διαδρομή σε άσφαλτο)

5.ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗ-ΝΑΖΑΙΟΙ (ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΕ ΑΣΦΑΛΤΟ)

6.ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗ –ΑΓ.ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ

7.ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗ –ΑΓ.ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ-ΔΙΣΤΡΑΤΟ (ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΕ ΑΣΦΑΛΤΟ)

8.ΑΝΕΜΟΡΡΑΧΗ –ΦΤΕΡΗ  (ΜΕΓΑΛΗ ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΣΕ ΧΩΜΑΤΟΔΡΟΜΟ)

ΞΕΝΩΝΕΣ /ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ

ΞΕΝΩΝΑΣ  ΑΝΕΜΟΕΣΣΑ

Ο δεύτερος όροφος ο οποίος στέγαζε το παλαιό αστυνομικό τμήμα της Ανεμορραχης μετετράπηκε σε ένα μικρό αλλά φιλόξενο, πλήρως εξοπλισμένο  Δημοτικό ξενώνα το 2019  .

Το 2021 και κατόπιν   πλειστηριασμού βρίσκεται πλέον στα ικανά χέρια του Δημήτριου Τσιαπαλη που είναι ένα από τα νεότερα μέλη του χωριού μας .Για συνεννόηση διαμονής παρακαλώ όπως έρθετε σε επαφή με την Κα ΒΑΣΩ ΤΣΙΑΠΑΛΗ  τηλ 6988287910

                                                                           ΑΝΕΜΟΕΣΣΑ.

ΤΑΒΕΡΝΕΣ/ΨΗΣΤΑΡΙΕΣ/ΚΑΦΕΤΕΡΙΕΣ

Εκτός του Παραδοσιακού  Καφενείου «Καραμπαλη» στο κέντρο της πλατείας οπού μπορείτε να απολαύσετε τον καφέ/ αναψυκτικό σας στο χωριό μπορείτε να βρείτε 

1.ΚΑΦΕ/ΤΑΒΕΡΝΑ ΨΗΣΤΑΡΙΑ «Η ΠΛΑΤΙΑ ΣΤΡΑΤΑ» Ιδιοκτησίας Κων/νου Κουτσουπα .

2.ΚΑΦΕ/ΜΠΑΡ/ΨΗΣΤΑΡΙΑ «ΤΟ ΠΕΤΡΙΝΟ» Ιδιοκτησίας Σπυρίδωνος Σκαλτσογιαννη

Αξίζει  τελος ν’ αναφέρουμε ότι την γενέτειρα του διάλεξε ο Νικόλαος Τράμπας ως έδρα της επιχειρήσεως του .οπού  διαθέτει σκαπτικά μηχανήματα  για δημόσια και ιδιωτικά έργα .

Κείμενο /φωτογραφίες ΚΑΘΛΥΝ ΚΡΑΙΤΟΝ ΤΡΙΑΝΤΟΥ 

Μέλος Πολιτιστικού &Αθλητικού Κέντρου Δήμου ΚΕΝΤΡ.ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ