Αποστολή «πολιτιστική κληρονομιά Αλβανίας» – μια εμπειρία μοναδική κι απόλυτα διδακτική

Αποστολή «πολιτιστική κληρονομιά Αλβανίας» – μια εμπειρία μοναδική κι απόλυτα διδακτική
Κείμενο: Ανδρέας Γκανάτσιος

Φωτογραφίες – Βίντεο: Φώτης Μαραζόπουλος

Αποστολή «πολιτιστική κληρονομιά Αλβανίας», στα πλαίσια ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus του ΚΠΕ Φιλιατών, μέρα 1^η , Σάββατο 12 Μαίου 2018: μετά τα σύνορα, πρώτη στάση στο Αργυρόκαστρο, πόλη σύγχρονη με πυρήνα παραδοσιακά πετρόχτιστα σπίτια και στην κορυφή το κάστρο σε άριστη κατάσταση, το οποίο έχει μετατραπεί σε επισκέψιμο χώρο, προσβάσιμο με αυτοκίνητο και με περπάτημα. Το εσωτερικό του κάστρου αξιοποιείται ως πολεμικό μουσείο. Παντού γύρω ανεβαίνοντας, μαγαζάκια με σουβενίρ και άνθρωποι που πουλάνε ό,τι έχουν απλωμένο στα σκαλιά ή και κατάχαμα. Άνθρωποι χαμογελαστοί και πρόθυμοι να εξυπηρετήσουν, και οι συναλλαγές γίνονται είτε σε τοπικό νόμισμα (λέκε) είτε σε ευρώ (125 λέκε = 1 ευρώ). Συνάλλαγμα γίνεται σε αρκετά μέρη σε κάθε πόλη.

Mission “Cultural Heritage of Albania”, within the framework of a European program Erasmus of Environmental Education Center of Filiates, day 1, Saturday, May the 12^th : After the borders, first stop in Gjirokastra, a modern town with traditional stone houses in its center and the top-of-the-hill castle is in excellent condition, which has been transformed into a visiting area, accessible by car and walking. The interior of the castle is used as a war museum. Everywhere around, souvenir shops and people who sell everything, that has been laid out on the stairs or even on the ground. People are smiling and willing to serve, and transactions are made either in local currency (leke) or in euros (125 leke = 1 euro). The foreign exchange takes place in several places in each city.
Στη συνέχεια, φτάσαμε στην πόλη Φιερ και στον αρχαιολογικό χώρο της Απολλωνίας, όπου υπάρχει ολόκληρη αρχαία πόλη, κι εκεί μας περίμεναν οι τοπικοί εταίροι του ευρωπαϊκού προγράμματος  Εράσμους, που έπειτα από τις συστάσεις (η ομάδα μας αποτελείται από εκπαιδευτικούς, δημοσιογράφους, αρχαιολόγους, κ.α.), μας ξενάγησαν στην πόλη αυτή των αρχαίων Κορίνθιων, φτιαγμένη με το Ιπποδάμειο σύστημα ρυμοτομίας (ορθογώνιος σχηματισμός βάσει σχεδίου και με τους δρόμους κάθετους, συνήθως εκτός από την ακρόπολη, υφίστανται τρία κέντρα, το θρησκευτικό το πολιτικό και διοικητικό και τέλος το εμπορικό. Ο Ιππόδαμος ο Μιλήσιος θεωρείται «ο πατέρας της ευρωπαϊκής ρυμοτομίας»). Έπειτα επισκεφτήκαμε το εξαιρετικό αρχαιολογικό μουσείο που στεγάζεται στα κελιά ενός μοναστηριού της Παναγίας (14^ου αι.) και στους αύλειους χώρους του.

We then reached Fier and the archaeological site of Apollonia, where there is a whole ancient city, and there were the local partners of the Erasmus European program, where after the recommendations (our team consists of teachers, journalists, archaeologists, etc), we went to this city of the ancient Corinthians, constructed with the Hippodamian system of planning (rectangular formation based on a plan and with vertical streets, usually outside the Acropolis, there are three centers, the religious one, a political and administrative one, and the commercial one. Hippodamus of Miletus is considered to be the” father of the European urban planning”). Then we visited the exceptional archaeological museum, which is housed in the cells of a nearby monastery of St. Mary (14^th c.) and its inhabited places.
Μετά το γεύμα, επισκεφτήκαμε το ορθόδοξο χριστιανικό μοναστήρι της Παναγίας της Αρδαινίτσας (Ιερά Μονή Γεννήσεως Θεοτόκου Αρδευούσης, χτισμένη το 1282 από τον Βυζαντινό αυτοκράτορα Ανδρόνικο Β’ τον Παλαιολόγο), που είναι και το μοναδικό που άφησε ανέγγιχτο ο Χότζας, επειδή εκεί παντρεύτηκε ο εθνικός ήρωας της Αλβανίας, ο Σκεντέρ -μπεης (Γεώργιος Καστριώτης, 1405-1468, αντιστάθηκε για χρόνια στην εισβολή των Οθωμανών), και το καθολικό του μοναστηριού διατηρεί ακόμα τις τοιχογραφίες και το ξυλόγλυπτο τέμπλο του. Σε κοντινή απόσταση, υπάρχουν χτισμένες οι εγκαταστάσεις όπου το μοναστήρι θα έχει ιδιόκτητο ξενοδοχείο και εστιατόριο για τους επισκέπτες πιστούς.

After lunch, we visited the Orthodox Christian monastery of Panagia Ardenica (Built by Byzantine Emperor, Andronikos II Palaiologos in 1282) , the only one that Enver Hozha left untouched because in 1451 the national hero of Albania married there, Skenderbheis – Skanderbeg (Georgios Kastriotis, 1405-1468, resisted for years the Ottoman invasion), and the monastery’s katholikon still preserves the frescoes and its wood-carved icon screen. Within walking distance, there are facilities where the monastery will have a privately owned hotel and restaurant for the pilgrims.

Τέλος της πρώτης μέρας, άφιξη για διανυκτέρευση στα Τίρανα, την πρωτεύουσα της Αλβανίας με ένα εκατομμύριο κατοίκους περίπου, μια μοντέρνα πόλη που δεν έχει να ζηλέψει τίποτα από τις μεγάλες πόλεις της Ευρώπης (εκτός από τον εξωφρενικό και επικίνδυνο τρόπο που οδηγούν οι κάτοικοι της, κάτι που ισχύει για όλη την Αλβανία).

At the end of the first day, arriving for overnight in Tirana, the capital of Albania with about one million inhabitants, a modern city that has nothing to be jealous of the great cities of Europe (apart from the outrageous and dangerous way that its inhabitants drive, which applies to all of Albania).

Αποστολή «πολιτιστική κληρονομιά Αλβανίας», στα πλαίσια ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus του ΚΠΕ Φιλιατών, μέρα 2^η , Κυριακή 13 Μαίου 2018: εκκλησιασμός σε πνεύμα κατάνυξης στον καθεδρικό ναό της Αναστάσεως του Κυρίου (αποπερατώθηκε το 2012), έδρα της Ορθόδοξης Χριστιανικής Αρχιεπισκοπής Αλβανίας, με πάρα πολύ κόσμο, κυρίως νέους και νέες. Μετά το πέρας της τελετής, μας δέχθηκε και μας μίλησε για λίγο ο Αρχιεπίσκοπος Αλβανίας Αναστάσιος, ένας φωτισμένος άνθρωπος.

Mission “Cultural Heritage of Albania”, within the framework of a European program Erasmus of Environmental Education Center of Filiates, day 2, Sunday, May the 13^th : we witnessed Sunday’s liturgy in a spirit of religious awe in the cathedral of the Resurrection of the Lord (it was completed in 2012), headquarters of the Orthodox Christian Archbishopric of Albania, with many people, mostly young men and women. After the ceremony, the Archbishop of Albania Anastasios, an enlightened man, briefly accepted and spoke to us.

Στη συνέχεια, πήγαμε βόρεια και φτάσαμε στην Κρούγια, έναν οικισμό που κατοικήθηκε από μια αρχαία ιλλυρική φυλή, τους Αλμπάνι. Ο οικισμός είναι περισσότερο γνωστός για το κάστρο του, το οποίο ήταν η έδρα του Σκεντέρμπεη κι όπου αντιστάθηκε τρεις φορές στις επιθέσεις των Οθωμανών, μέχρι που πέθανε από φυσικά αιτία το 1468. Η Κρούγια, χτισμένη στα 600 μ. υψόμετρο, προσφέρει πανοραμική θέα σε όλη την γύρω περιοχή. Μέσα στο κάστρο βρίσκεται κι ένα παραδοσιακό σπίτι, που έχει μετατραπεί σε εξαιρετικό εθνικό λαογραφικό μουσείο.  Ένα ακόμα χαρακτηριστικό γνώρισμα της Κρούγια είναι το παζάρι με παραδοσιακά προϊόντα και σουβενίρ, στον ίδιο χώρο που γίνεται εδώ και αιώνες.

Then we went north and arrived at Krujë, a settlement inhabited by an ancient Illyrian tribe, Albani. The settlement is best known for its castle, which was the seat of Skenderbey and where he resisted three times in Ottoman attacks until he died of natural causes in 1468. Krujë, built at 600 m altitude, offers panoramic views of all around. Inside the castle, there is also a traditional house, transformed into an exceptional national ethnographic museum. Another key feature of Krujë is the bazaar with traditional products and souvenirs, in the same place that has been taking place for centuries.

Αποστολή «πολιτιστική κληρονομιά Αλβανίας», στα πλαίσια ευρωπαϊκού προγράμματος Erasmus του ΚΠΕ Φιλιατών, μέρα 3^η , Δευτέρα 14 Μαίου 2018: αρχικά επισκεφτήκαμε την κεντρική πλατεία των Τιράνων, όπου βρίσκεται το Εθνικό Ιστορικό Μουσείο και η Όπερα κι άλλα κτίρια, χτισμένα όλα με την αισθητική της αρχιτεκτονικής του όγκου και των τεράστιων διαστάσεων.

Mission “Cultural Heritage of Albania”, within the framework of a European program Erasmus of Environmental Education Center of Filiates, day 3, Sunday, May the 14^th : we first visited the central square of Tirana, where the National Historical Museum and the Opera and other buildings are built, all built with the aesthetics of volume architecture and its huge dimensions.

Στη συνέχεια, μπήκαμε στο λεωφορείο και πήγαμε στην άκρη της πόλης, στο σημείο όπου κάποιος μπορεί να πάρει το τελεφερίκ, να διασχίσει με αυτό μια απόσταση 4 χλμ και μετά από 15 λεπτά ψηλά στον αέρα, να φτάσει σε ένα υπέροχο φυσικό τοπίο στα 1.200 μ. ψηλά στο βουνό, μέσα στα δέντρα. Εκεί μπορεί κάποιος να πιει ένα καφέ, να φάει, να κάνει βόλτα στο δάσος, να μείνει σε ξενοδοχείο κλπ.

Then we went to the bus and went to the edge of the city, where someone can take the cable car (funicular railway), cross a 4km distance and after 15 minutes high up in the air, reach a wonderful natural landscape at 1,200m high on the mountain, in the trees. There you can have a coffee, eat, walk in the woods, stay in a hotel, etc.

Στην επιστροφή, πήγαμε στο λόφο τον οποίο ο Ενβέρ Χότζα είχε βάλει στρατιώτες και φυλακισμένους να σκάψουν, το χρονικό διάστημα 1972-1978, για να φτιάξουν το μεγαλύτερο υπόγειο καταφύγιο της χώρας, με πέντε ορόφους κάτω από τη γη, μια ολόκληρη υπόγεια πολιτεία, όπου θα κατέφευγε αυτός και οι εκλεκτοί του σε περίπτωση εχθρικής εισβολής, και θα μπορούσαν να ζήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα χωρίς να τους λείψει τίποτα. Η επίσκεψη αυτή ήταν μια εμπειρία μοναδική κι απόλυτα διδακτική.

Δείτε στο βίντεο που ακολουθεί κάποια χαρακτηριστικά αποσπάσματα από την αποστολή:

Στο βιντεάκι που ακολουθεί έχουν επιλεγεί κάποιες φωτογραφίες, περισσότερο από την γενικότερη εικόνα της Αλβανίας.

Για το φωτογραφικό υλικό – φωτορεπορτάζ

κάντε ΚΛΙΚ ΕΔΩ