Απλή αναλογική στους Ο.Τ.Α.: το όραμα και η ημερομηνία λήξης – Του Νίκου Γώγου

Το άρθρο “Απλή αναλογική στους Ο.Τ.Α.: το όραμα και η ημερομηνία λήξης” δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα “Πολιτική” στο τεύχος Ιουλίου 2021

Του Νίκου Γώγου (Δύναμη Ελπίδας)

Βασικός διαχειριστής του Δημόσιου χρήματος είναι οι Δήμοι και οι Περιφέρειες. Τα χρήματα που διαχειρίζονται οι ΟΤΑ φέρουν την υπογραφή του Δημάρχου, του Αντιδημάρχου, του Περιφερειάρχη  και ούτω καθεξής. 

Η λογική της Αυτοδιοίκησης είναι να προσελκύσει τους πολίτες των τοπικών κοινωνιών ώστε να συμμετέχουν στη διοίκηση των Δήμων. Εκεί οι περισσότεροι ψηφίζουν με κριτήρια όχι μόνο πολιτικά, αλλά τον φίλο, τον συγγενή, τον κουμπάρο, αυτόν που καίγεται για μετάθεση και λιγότερο  αυτόν με το  βιογραφικό που θα του επιτρέψει αν εκλεγεί να διοικήσει. Στην επαρχία τα «σόγια» παίζουν μεγάλο ρόλο για την εκλογή ενός δημοτικού συμβούλου.

Τι είναι αυτό όμως που άλλαξε τον τρόπο διοίκησης των Δήμων;

Η απλή αναλογική που ψηφίστηκε με το Νόμο Κλεισθένη. Οραματική η προσέγγιση σε σχέση με τα δεδομένα και την κουλτούρα της Χώρας;  Ίσως. Στην πράξη όμως  το σύστημα της απλής αναλογικής με το οποίο είχαν διεξαχθεί οι προηγούμενες εκλογές δεν αφέθηκε να δοκιμαστεί και να εφαρμοστεί ούτε μία ημέρα.

Την μη εφαρμογή του εκλογικού νόμου η Ν.Δ. ξεκίνησε ήδη από το καλοκαίρι του 2019, αμέσως μετά τις εκλογές. Με σωρεία τροπολογιών φαλκιδεύτηκε και υπονομεύτηκε η λειτουργία των κορυφαίων συλλογικών οργάνων, των Περιφερειακών και Δημοτικών Συμβουλίων, καθώς με τεχνητές πλειοψηφίες οι Οικονομικές Επιτροπές Δήμων και Περιφερειών απέκτησαν υπερεξουσίες και κρίσιμες αρμοδιότητες.

Η άλλη άποψη επικαλείται ότι οι συμπράξεις οι οποίες προέκυψαν έπρεπε να έχουν και αποτύπωμα με τη συνδιοίκηση του Δήμου, άρα  τη δημιουργία μεικτών διοικήσεων όπου ο συμπράττων ανάλογα με τη συμφωνία διοριζόταν Αντιδήμαρχος, Πρόεδρος  σε νομικό πρόσωπο κλπ.

Αυτές όμως οι πρακτικές δημιούργησαν στρεβλώσεις και προκάλεσαν σύγχυση.

Μία δημοτική παράταξη που συνέπραξε με τον Δήμαρχο στην ουσία πλέον δεν υπάρχει ως ξεχωριστή δημοτική παράταξη. Συνεχίζει όμως να ισχυρίζεται ότι είναι ανεξάρτητη δημοτική παράταξη, προφανώς για να μη χάσει την εκλογική της βάση. Όμως η εκλογική βάση σε καμία περίπτωση δεν ρωτήθηκε για αυτή την σύμπραξη.

Οι συνεργασίες που προέκυψαν άφησαν ίχνη πολιτικής συναλλαγής, καθώς παρατάξεις με αντίθετες ιδεολογικές τοποθετήσεις, συνεργάστηκαν θολώνοντας το τοπίο. Ακόμη περισσότερο σε μικρούς  Δήμους όπου  οι επικεφαλείς ήταν γνωστό που ανήκουν πολιτικά.

Ποιο όμως είναι το μέλλον των συμπράξεων; Η απάντηση από την Κυβέρνηση δίνεται με την επιστροφή στον προηγούμενο τρόπο διοίκησης όπου ο νικητής συνδυασμός των Δημοτικών εκλογών παίρνει και  την πλειοψηφία των Συμβούλων. Η τύχη για τις αντιπολιτεύσεις που συμπράξανε  θα είναι σε μεγάλο ποσοστό η συνένωση με την διοικούσα παράταξη και όποιος μπορέσει θα επιβιώσει. Ήδη υπάρχουν Δήμοι, όπου οι συμπράττοντες  γίνονται στόχος προκειμένου ή να εξοβελιστούν ή να αποδυναμωθούν γιατί η εκλογική πίτα θα μοιραστεί με διαφορετικό τρόπο.

Σε κάποιους Δήμους δε υπάρχει ανοιχτός πόλεμος των δυνάμεων που στήριξαν μία δημοτική παράταξη  που κέρδισε τις εκλογές με βασικό στόχο όσους κατέχουν διοικητική θέση βάση συμφωνίας και λόγω της σύμπραξης.

Προφανώς σαφής πρόθεση της κυβέρνησης, με το νέο Νόμο που ψηφίστηκε πρόσφατα είναι να ελέγξει τις Περιφέρειες, τους Δήμους και τις Κοινότητες, οδηγώντας με μαθηματική ακρίβεια σε μαρασμό την Αυτοδιοίκηση συνολικά, στερώντας της το οξυγόνο της δημοκρατίας, της συνεργασίας και της συμμετοχής.

Ο συγκεκριμένος νόμος, οδηγεί στο πιο αντιδημοκρατικό, καλπονοθευτικό, συγκεντρωτικό και ελεγχόμενο σύστημα Αυτοδιοίκησης που έχει γνωρίσει η χώρα, διαλύει τη δημοκρατία στους Ο.Τ.Α., όμοιο του οποίου δεν υπάρχει πουθενά στην δημοκρατική Ευρώπη.

Με το νέο Νόμο η κυβέρνηση μεταξύ άλλων:

• Αλλάζει το πλειοψηφικό δημοκρατικό 50% + 1 για εκλογή δημάρχου και περιφερειάρχη με το  μειοψηφικό 43% + 1. Καταργεί την απλή αναλογική και επαναφέρει το πλειοψηφικό εκλογικό σύστημα, δίνοντας δώρο στον συνδυασμό που θα κερδίσει την εκλογή, τα 3/5 του συνόλου των Δημοτικών, Κοινοτικών και Περιφερειακών Συμβούλων. Στην προκειμένη περίπτωση ο Δήμος Σουλίου με το υπάρχον εκλογικό σύστημα θα εκλέξει 21 δημοτικούς Συμβούλους (και όχι 27 που είχε μέχρι τώρα), έτσι λοιπόν η δημοτική παράταξη που θα συγκεντρώσει την πρώτη Κυριακή 43% + 1 ψήφο αυτόματα εκλέγει 13 δημοτικούς συμβούλους. Έτσι με αυτόν τον καλπονοθευτικό τρόπο το 43% + 1 ψήφο γίνεται 60%.
• Μειώνει τις έδρες των αιρετών σε όλα τα συμβούλια της αυτοδιοίκησης (Δημοτικά, Περιφερειακά και Κοινοτικά), επαναφέρει την 5ετή θητεία, εισάγει το 3% για την εκπροσώπηση Δημοτικής Παράταξης στο Δημοτικό Συμβούλιο.
• Καταργεί την ξεχωριστή εκλογή των Κοινοτικών Συμβούλων (τρίτη κάλπη: Περιφέρεια – Δήμος – Κοινότητα), ενσωματώνοντας τους υποψήφιους για τα Κοινοτικά Συμβούλια στα ψηφοδέλτια των δημοτικών συνδυασμών και απαγορεύει τη φωνή ανεξάρτητων κοινοτικών συνδυασμών, μη προσκείμενων υποχρεωτικά σε συνδυασμούς δημοτικών παρατάξεων.
• Καθιερώνει δύο μέτρα και δύο σταθμά “δημοκρατίας” και πλειοψηφίας”. Σε αυτές κάτω των 300 κατοίκων εκλέγεται Πρόεδρος ο πλειοψηφών υποψήφιος (από όποιον συνδυασμό και αν προέρχεται) και σε αυτές άνω των 300 κατοίκων εκλέγεται Πρόεδρος ο υποψήφιος του συνδυασμού του εκλεγέντος Δημάρχου. Η δημοκρατία και η πλειοψηφία αποκτούν πλαφόν. Πάνω από τους 300 κατοίκους επιβάλλεται Δημαρχιακή πειθαρχία. Στον βωμό της “κυβερνησιμότητας” θυσιάζεται η λογική και η δημοκρατία.

Απέναντι λοιπόν στη “δήθεν κυβερνησιμότητα” εμείς προτάσσουμε τη δημοκρατία, και την απλή αναλογική. Καταδικάζουμε την κυβέρνηση που «κόβει και ράβει τον εκλογικό νόμο των Ο.Τ.Α. κατά το δοκούν» για να χρωματίσει το χάρτη κομματικά.