ΚΕΙΜΕΝΑ /ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ ΚΑΘΛΥΝ ΚΡΑΙΤΟΝ ΤΡΙΑΝΤΟΥ (ΜΕΛΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΥ ΚΑΙ ΑΘΛΗΤΙΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΔΗΜΟΥ ΚΕΝΤΡΙΚΩΝ ΤΖΟΥΜΕΡΚΩΝ)
Ένα ακόμη χωριό πνιγμένο στο πράσινο ,υπό την σκιά βουνού και πλατάνων ,κάτω από τα επιβλητικά Τζουμέρκα ,με ένα υψόμετρο 720 μέτρων και σε απόσταση 49 χιλιομέτρων από την Άρτα , είναι το χωριό Μικροσπηλια.
Μικροσπηλια ονομάστηκε το 1927 και οφείλει το όνομα του στις μικρές σπηλιές που βρέθηκαν στην περιοχή με αρχαία ευρήματα που ανακαλύφθηκαν κατά την διάρκεια ανασκαφών.
Παλαιότερη ονομασία του χωριού αναφέρεται ως Σερεσι και οι γνώμες διίστανται ως προς την προέλευση του. Άλλοι λένε ότι προέρχεται από της Σλάβικης προελεύσεως Σερεσ= Κερασιά η από τις Σέρρες /Σερρών από όπου και η καταγωγή κατά πως λέγεται των πρώτων κατοίκων του χωριού. Επικρατέστερη και πιο ορθή η πρώτη βεβαία
Μέχρι το 2010 άνηκε ως Τ.Κ.Μικροσπηλιας στον πρώην Δήμο Αγναντων. Εκ τότε μαζί με τους πέντε μικρότερους οικισμούς (Βατατσι, Παλιαρι, Φτεριωνα, Μυλόλιθο και Κεραμας )εντάχθηκε στον Δήμο Κεντρικών Τζουμέρκων με συνολικό πληθυσμό και πάντα βάση της απογραφής του 2011 ,104 κατοίκων.
Οι κάτοικοι του χωριού φροντίζουν πάντα το χωριό να είναι καλοδιατηρημένο και έτσι δικαίως θεωρείται ένα από τα ομορφότερα χωριά των Τζουμέρκων με πολλά νερά, σπάνιας ομορφιάς και απείρου φυσικού κάλλους θέα και αρκετά εύκολα προσβάσιμα, περπατητά μονοπάτια .
ΙΣΤΟΡΙΚΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ
Όπως όλα τα χωριά των Τζουμέρκων ,έτσι και η Μικροσπηλια υπήρξε κάτω από τον Τουρκικό ζυγό για πολλά χρόνια ενώ οι Μικροσπηλιωτες συμμετείχαν σε αρκετές σημαντικές μάχες εναντίον τους. (Αγναντα, Καταρρακτη,Πλακα,Σταυρου)Συγκεκριμένα και πάντα ενδεικτικά να αναφερθούμε στο 1878 ,στην πολύωρη Μάχη στην Γέφυρα Πλάκας ,κάτω από την ηγεσία του Κων/νου Κοττινα όπου με την ενεργή συμμετοχή τους , συνετέλεσαν στο νικηφόρο αποτέλεσμα και εξαναγκασμό των Τούρκων να εγκαταλείψουν τις θέσεις τους.
Το 1881 παρότι εντάχθηκε στο Ελληνικό κράτος μαζί με άλλα Τζουμερκιώτικα Χωριά , αλλά όπως και τα περισσότερα από αυτά εξακολούθησε να παραμένει Τσιφλίκι του Αθανασίου Τσαντουκλα ,ο όποιος είχε αγοράσει την περιοχή από τον Τουρκοαλβανο Αββεδιν Ζεκη ,το 1877.
Τον Οκτώβριο του 1885, 38 οικογένειες του οικισμού , κατόπιν συμφωνίας με τον τσιφλικά ,προέβηκαν στην αγορά του ίδιου τους του χωριού ,συνάπτοντας το σχετικό συμβόλαιο και έναντι του ποσού των 570 χρυσών εικοσοφραγκων .Το ποσό αποπληρώθηκε σε τρεις δόσεις και επιτέλους το 1889 μετά την αποπληρωμή του τελικού ποσού οι Μικροσπηλιωτες πήραν την πλήρη κυριότητα του χωριού.
1940-45
Κατά την διάρκεια της Γερμανικής κατοχής ,πολλοί από τους Μικροσπηλιωτες πήραν τα όπλα στα χέρια τους και αγωνίστηκαν στο πλάι των ανταρτών εναντίον των Γερμανών για να απελευθερώσουν τον τόπο τους. Η περιοχή των Τζουμέρκων ήταν ιδεώδης και επιλέχθηκε λόγω της γεωγραφικής θέσης της σαν η κύρια περιοχή των Ανταρτών του ΕΑΜ& ΕΔΕΣ.
Μετά την ναζιστική θηριωδία της Μεραρχίας του Θανάτου, ΕΝΤΕΛΒΑΙΣ στα Άγναντα και Καταρράκτη σειρά πήρε και το χωριό Μικροσπηλια των Οκτ/ριο του 1943 αφήνοντας για άλλη μια φορά τα Γερμανικά αποτυπώματα και σε αυτό το χωριό και κατά την διάρκεια των Εκκαθαριστικών επιχειρήσεων τους.
Κατά την ίδια χρονιά και μετά την καταστροφή από βομβαρδισμό στο Βουργαρελι , του στρατηγείου του ΕΔΕΣ ο Ζέρβας με τους εναπομείναντες Αντάρτες διέφυγε στην Μικροσπηλια για ασφάλεια.
Και αυτό το χωριό έχει τους δικούς του γνωστούς και άγνωστους ήρωες ,τους δικούς του μαχητές να θρηνεί και να θυμάται.
ΑΞΙΟΘΕΑΤΑ
ΛΟΦΟΣ ΜΠΡΙΝΙΑ
Ένας πευκόφυτος σφαιρικός λόφος ,σε ένα υπέροχο σημείο ,με άψογη θέα πάνω από το αναπτυσσόμενο ,υπερυψωμένο οροπέδιο του κέντρου της Μικροσπηλιας.
Εκεί μπορείτε να επισκεφτείτε τον ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΤΗΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ με 3ημερες πολιτιστικές πανηγυρικές εκδηλώσεις τον Αύγουστο ,Ο Ναός φέρει το παλαιό ξυλόγλυπτο τέμπλο του παλαιού Ιερού Ναού των Ταξιαρχών
Στον λόφο Μπρινια επίσης μπορείτε να δείτε τον ένα και μοναδικό ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΝΕΡΟΜΥΛΟ της Μικροσπηλιας.
ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΛΑΤΕΙΑ ΜΙΚΡΟΣΠΗΛΙΑΣ.
Στην Κεντρική μικρή αλλά υπεροχή πλατεία του χωριού οπού κάτω από τα φυλλώματα των πλατάνων του φιλοξενεί πολλούς επισκέπτες κατά την διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών και πανηγυρικών εκδηλώσεων υπάρχουν πολλά τα οποία μπορείτε να επισκεφτείτε.
1.ΤΟ ΛΙΘΟΚΤΙΣΤΟ ΣΧΟΛΕΙΟ ΣΤΗΝ ΘΕΣΗ ΠΑΛΑΙΟΚΚΛΗΣΙ .με έτος ιδρύσεως το 1899 ,Ιδιοκτησία της Εκκλησιάς (ιερου Ναου Ταξιαρχων) Διατηρητέο μνημείο.
2.Τον ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ. Καινούργιος Ναός χτίστηκε στα θεμέλια του Παλαιού ναού ,χρονολογείται από το 1700 με έργα του 18 ου αιώνα .Ο νεότερος Ναός Κτίστηκε με την συμμετοχή ,οικονομική και ενεργή των κατοίκων του χωριού το 1977 ενώ διατηρεί τμήματα του παλαιού ναού όπως, τον χώρο του ιερού Βήματος και το λίθινο κωδωνοστάσιο στον περίβολο της εκκλησίας. Ο Ναός θεωρείται και κατατάσσεται στα κηρυγμένα διατηρητέα μνημεία και εορτάζει στις 8/11 κάθε χρόνο.
3.ΒΡΥΣΗ ΧΑΡΒΑΛΗ
Λιθόκτιστη διπλού κρουνού Βρύση ,ακριβώς στην είσοδο του Ιερού Ναού Ταξιάρχων.
4.ΤΟ ΜΝΗΜΕΙΟ ΠΕΣΟΝΤΩΝ
Όπου αναφέρονται τα ονόματα των Ηρώων του χωριού.
Η Μικροσπηλια έχει επίσης KAI TON
ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΤΟΥ ΑΓ .ΙΩΑΝΝΗ στην θέση Βατατσι με πανηγυρική ημερήσια εκδήλωση στις 14/6
ΠΕΡΙΠΑΤΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ/ΕΠΙΣΚΕΨΕΙΣ
1.Απο Μικροσπηλια για Μπρινια και Δασικό χωριό(μια υπέροχη διαδρομή μέσα σε καταπράσινο περιβάλλον)
2.Απο Μικροσπηλια για τις ανεξερεύνητες σπηλιές στα βόρεια του χωριού όπου μπορείτε να δείτε ,στην θέση Τροχαλο, κοντά στο ξωκλήσι του ΑΗ ΛΙΑ τα μέρη που κρυβόντουσαν οι κάτοικοι κατά την διάρκεια των Γερμανικών Επιδρομών.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι παλαιότερα Ο ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΙΚΡΟΣΠΗΛΙΩΤΩΝ με τρίμηνη έκδοση περιοδικού με την επωνυμία του χωριού ,μετέφερε νέα, εκδηλώσεις κλπ σχετικά με το χωριό.
Σήμερα και από τα τέλη του 2010 ,και ενώ η τεχνολογία εξελίσσεται ,πρωτοπόροι οι Μικροσπηλιωτες έφτιαξαν το δικό τους blog στο ιντερνέτ ,υπό την επωνυμία “τα νέα της Μικροσπηλιας,” καλύπτοντας όχι μονό γεγονότα και συμβάντα του χωριού ,αλλά και όλων των Τζουμέρκων και της ευρύτερης περιοχής Άρτας.(www.taneatismikrospilias24.com)
Η ΜΙΚΡΟΣΠΗΛΙΑ ΔΕΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ/ΞΕΝΩΝΕΣ ΔΙΑΘΕΤΕΙ ΟΜΩΣ ΔΥΟ ΥΠΕΡΟΧΑ ΚΑΦΕ/ΨΗΣΤΑΡΙΕΣ στο κέντρο της Πλατείας με μουσικές εκδηλώσεις που διοργανώνουν και οι δυο κατά την διάρκεια του καλοκαιριού και όχι μόνο